20 January 2010

“Avatar” sumla hkrung yu ai majaw masha langai si


Sai lung ana lu ai Taiwan la langai mi gaw, ya yang e grai mying gumhkawng nga ai “Avatar” sumla hkrung sa yu ai a marang e, nau myit kahpra lai mat ai majaw, bawnu sai lam di ana (stroke) byin nna si mat ai lam, shi hpe gawn lajang ai sarawun hpe lakap nna chye lu ai.

Kuo mying ai la dai gaw, ndai shata praw daw hta Taiwan a dingdung maga na Hsinchu mare kaw dai “Avatar” sumla hkrung hpe yu nga ninglen e sha, nga n-pyaw wa ai lam a majaw tsi rung de woi sa mat wa ai. Nan Men General Hospital du ai shaloi Kuo gaw, sai lung ana (hypertension) a majaw, malap taw nga ai rai nna, jep sagawn yu ai shaloi shi a bawnu hta sai htaw ai lam (brain haemorrhage) byin nga ai lam hpe mu lu ai. ‘Ana a kumla hpe yu yang, byin mai ai lam gaw dai sumla hkrung hpe yu ai lam a majaw nau myit kahpra lai mat nna byin ai lam re’ nga nna ahkyak ahkya machyi masha gawn lajang gawk (emergency room) na lithkam sarawun Peng Chin-chih AFP hpe tsun ai.

Kuo gaw dai bawnu hta sai htaw ai lam a majaw, nhtoi (11) ya na ai hpang si mat ai. Ndai lam gaw, Director James Cameron woi hkrang shapraw ai “Avatar” mying ai hpungtang sumroi (science-fiction) sumla hkrung hpe yu ai lam hte lakap nna nambat langai ngu na si hkrung si htan lam re, nga nna The China Times shilaika hta tsun da nga ai.

Sumla hkrung hte seng ai ‘Blog’ ni law law hta mung, ndai “Avatar” zawn re ai 3D sumla hkrung ni hpe yu ai lam a majaw, baw machyi ana (headache), baw sin ana (dizziness), kraw galau ana (nausea) hte myi map map ai ana (blurry eyesight) ni byin hkrum hkra ai lam lajin laroi ga (complaint) ni law law hpe mung mu lu nga ga ai rai.--The Straits Times

14 January 2010

Ladu shalai TV yu ai lam gaw masha hpe asak kadun shagun nga ai

Shadawn sharam nnga ai sha Television (TV) hpe ladu shalai yu ai lam gaw, shinggyim masha hpe asak kadun shangun chye nga ai lam hpe, Australia mungdan hta sawk sagawn lu nga ai. Aten masat tawn nna TV hpe shadawn sharam rai yu yu re ai masha ni hte shingdaw nna yu ga nga yang, shani shagu lani mi hta aten hkying hkum (4) hta jan ai hku TV yu nna aten jahtum ai masha ni hta, jau jau asak sumdoi chye ai baw lam ni amyu myu byin chye nga ai.

Ndai zawn, TV pat (screen) kaji hpe aten galu galang yu ai lam gaw, anhte shinggyim masha ni a salum (heart) a matu mung n-kaja ai lam rai nga ai, nga nna “The Journal of the American Heart Association” hta dip shabra ai sawk sagawn laika hta mu lu nga ai.

Gabaw amyu myu a majaw jau jau si hkrung si htan byin hkrum hkra chye ai lam ni gaw - TV hpe lani mi aten hkying hkum (2) n-hpring ai hku yu yu re ai masha ni hte shingdaw yu ga nga yang - TV hpe lani mi hkying hkum (4) a lahta de yu yu re ai masha ni hta, tsalam shadang (46) grau law nga ai lam hpe, sawk sagawn ninghkring David Dunstan hpe lakap nna chye lu ai. Salum sai lam gyip ana (cardiovascular disease) byin na matu tsalam shadang (80) jat ya nga ai lam hpe mung, dai ninghkring wa matut tsun lai wa sai rai.--AFP

06 January 2010

FIFA WORLD CUP labau kadun


Tara salang mung rai, hpaga la mung rai, re ai hta sha n-ga, lagawdin ginsup ai lam hpe mung grai sharawng shara re ai Jules Rimet (1873-1956) mying ai French la langai mi a marang e FIFA WORLD CUP ngu ai ginsup shingjawng poi kaba byin pru wa ai lam rai nga ai. Shi gaw 1924 ning hta Paris kaw galaw lai wa ai Olympic mungkan ginsup poi (Olympic Games) aten na FIFA mungbawng hpung a malawm langai mi mung rai nga ai. Dai Olympic gimsup poi hta Uruguay mungdan a lagawdin ginsup shingjawng poi awng pandang lu ai lam hpe yu mada nga let sha, mungkan mungdan ni yawng hte seng ai, lagawdin san san shingjawng ai baw ginsup poi kaba langai mi hpe gyin shalat la na matu, myit manaw (idea) lu wa ai lam rai nga ai.

Ndai zawn shi a WORLD CUP ngu ai lagawdin san san shingjawng ai baw ginsup poi myit manaw tang madun dan ai lam hpe, 1928 ning hta Amsterdam mare kaba e FIFA malawm ni jawm hkap la lai wa ai lam rai nna, de a hpang e Spain mungdan Bercelona mare kaba e bai galaw ai laksan FIFA rapdaw zuphpawng a marang e, shawng ningnan lang na WORLD CUP hpe Uruguay mungdan hku nna madu tai let galaw sa wa na matu, jawm myit hkrum dawdan lai wa sai. De a majaw, 1930 ning hta Uruguay mungdan gaw shi a mungdan shanglawt lu ai 100 ning hpring Jaw poi hte dai shawng ningnan lang na WORLD CUP ginsup shingjawng poi kaba hpe galaw masat lai wa sai lam hpe mu lu ai.

(Jules Rimet gaw French Lagawdin Munghpawm Hpung a Tingnyang Up magam lit hpe 1919-1946 laman hta gun hpai lai wa sai wa rai nga ai zawn, “the Federation Internationale de Football Association (FIFA)” ngu ai Mungdan ga daga Munghpawm Lagawdin Hpung a Tingnyang Up magam lit hpe mung 1921-1954 laman hta lit la gun hpai lai wa sai wa rai nga ai.)

FIFA WORLD CUP awng padang lu lai wa sai mungdan ni

1930 – Uruguay: Uruguay
Uruguay Vs Argentina (4-2)

1934 – Italy: Italy
Italy Vs Czechoslovakia (2-1)

1938 – France: Italy
Italy Vs Hungary (4-2)

1950 – Brazil: Uruguay
Brazil Vs Uruguay (1-2)

1954 – Switzerland: West Germany
West Germany Vs Hungary (3-2)

1958 – Sweden: Brazil
Brazil Vs Sweden (5-2)

1962 – Chile: Brazil
Brazil Vs Czechoslovakia (3-2)

1966 – England: England
England Vs West Germany (4-2)

1970 – Mexico: Brazil
Brazil Vs Italy (4-1)

1974 – West Germany: West Germany
West Germany Vs Netherlands (2-1)

1978 – Argentina: Argentina
Argentina Vs Netherlands (3-1)

1982 – Spain: Italy
Italy Vs West Germany (3-1)

1986 – Mexico: Argentina
Argentina Vs West Germany (3-2)

1990 – Italy: West Germany
West Germany Vs Argentina (1-0)

1994 – USA: Brazil
Brazil Vs Italy (3-2, Penalty)

1998 – France: France
France Vs Brazil (3-0)

2002 – Japan & South Korea: Brazil
Brazil Vs Germany (2-0)

2006 – Germany: Italy
Italy Vs France (5-3, Penalty)

03 January 2010

Myen mung asuya magam gun ni hpe shata shabrai Ks.20,000 hpra jat ya na

Myen Asuya gaw 31 January 2010 kaw nna shi a mungshawa magam gun (civil servants) ni hpe shata shabrai (salary) Ks.20,000 hpra bai jat ya na hku re lam, lithkam salang langai hpe lakap nna chye lu ai. Ndai zawn, shata shabrai jat ya ai lam hpe hkam la lu na ni gaw, shata shabrai shata mi Ks.15,000 hpra lu ai ni kaw nna - shata shabrai shata mi Ks.80,000 hpra lu ai ni kaw du hkra rai na lam chye lu ai.

Ya yang e shata shabrai shata mi Ks.100,000 a lahta de lu nga ai ni a matu chyawm gaw, kaga alak mi jat na lam nnga ai lam hpe mung, na chye lu ai. Ndai hpe yu yang, shata shabrai jat ya ai lam gaw, gun rai manu ni laja lana rawt wa ai lam ni a majaw mayak mahkak lam ni law law hpe hkrum hkra nga nna a-put a-ngun nga nga ai, shata shabrai nem ai, asuya magam gun ni hpe myit shayu ya ai – myit shapyaw ya ai – lam rai nga ai hta sha n-ga, du wa na hkyen nga sai “2010 Ra Lata Poi” hpe mungshawa ni n-gun jaw, shang lawm madi shadaw, lawm na lam hpe myit mada yaw shada ai lam rai nga ai lam hpe mung, mu lu ai.

Ndai lam hte seng nna, tara shang n-dau shana ai lam ni nnga shi ai rai tim, mugun masha (employees) ni hku nna gaw chye da ngut chyalu rai nga sai lam hpe mung, na chye lu ga ai rai.--The Straits Times

01 January 2010

2010 hta Myen mungdan kata Telephone shaga manu htam lahkawng rawt na

01 January 2010 kaw nna gaw Myen mung mungdan kata Telephone shaga manu ni htam lahkawng rawt sana re lam, seng ang ai hkring mang dap (ministry) shiga lawk kaw nna shiga pru wa ai. Ndai lam ni hpe tara shang n-dau shana ai lam rai nnga shi ai rai tim, mungdan kata na Telephone shaga manu ni hpe minute mi hta Myen gumhpraw Ks.50 du hkra sharawt jahpu dat na hku re lam, sumtsan shiga matut mahkai dap (telecommunications) lithkam salang langai mi AFP hpe tsun ai lam hta lakap nna chye lu ai.

2009 ning shaning htum hkra aten na Telephone shaga manu ni gaw, Landline kaw nna shaga ai rai yang minute mi hta Ks.15 hpra rai nna, Mobile kaw nna shaga ai rai yang gaw minute mi hta Ks.25 hpra hkrat ang ai lam rai nga ai. Ya na zawn, mungdan kata Telephone shaga manu ni hpe sharawt dat ai rai tim, “Overseas Calls” manu ni gaw shawoi na manu ni hte maren naw rai nga na re lam hpe mung, dai lithkam salang wa kahtap nna tsun lai wa sai rai.--The Straits Times